Steinbeck’ten sıradışı bir roman…
Bir zamanlar ailesine ait olan bakkal dükkânında artık bir tezgâhtar olarak çalışmak zorunda kalan Etan Allen Hawley, yıllar önce New England’da denizci olan zengin atalarının özlemlerini ve girişimci ruhunu yitirmiş biridir. Derken bir dizi sıradışı olay Ethan’ın hırsını kamçıladığı gibi, tüm vicdani tereddütlerini de bir yana atıp engebeli bir yola sapmasına neden olur…
Tüm yapıtları da dikkate alınarak Nobel Seçici Kurulu’nca “gerçeğin bağımsız yorumlayıcısı” diye selamlanan Steinbeck, bu romanda paranın, ahlak düşüklüğünün, açgözlülüğün, hırsın Amerikan toplumu üzerindeki olumsuz etkilerine ilişkin titiz ve sorgulayıcı üslubunu sürdürüyor.
KİTAP HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİM;
Kaygılarımızın kışı, bireysel ahlakın toplum tarafından nasıl şekillendirildiğine dair son derece gerçekçi bir tutum sergiliyor. Vicdan, ahlak, saygınlık gibi kavramların ne denli iki yüzlü olduğunu gösteriyor.
KİTAPTAN ALINTILAR;
Birileri alınabilir. İnsanları incitip durma.
*****
Çalıştırılmayan parayı sevmem.
*****
İnsan kolay pes etmez. Büyük felaketlere karşı koyabilir insan. Asıl öldürücü olan, yıpranmadır. Hafif dirsek vuruşlarıyla başarısızlığa itilirsin. Yavaş yavaş korkaklık başlar.
*****
Riski göze alabilmelisin. Risk kayıp demek değildir ki.
*****
Önce bırakırsın insanlar, kadınlar yani, kendilerini anlatsınlar. Sonra dinlediklerini onlara aynen aktatırsın. Onlar da seni falcı zannederler.
*****
Çöpe attığını satamazsın.
*****
Önce kendi çıkarını düşüneceksin. Sen kendini düşünmezsen kim düşünür.
*****
Çoğu kişi ders almaz.
*****
Saygınlığın dostçası olmaz.
*****
Hakaretin eşiğinin zekâ ve güvenle doğrudan ilişkili olduğunu söylemişti.
*****
Para dostluktan anlamaz. Paranın kibarı olmaz. Paranın paradan başka dostu yoktur.
*****
Bankacılıkta çevireceğin hemen her numara kanuna aykırıdır, yönetim kurulu başkanı sen değilsen tabii.
*****
Üç şeye asla inanan çıkmayacak; gerçeğe, olasıya, mantıklıya.
*****
Atalarına özenenler, genellikle o alkışladıkları kişilerin yüksek niteliklerinden yoksundurlar.
*****
Mır mır konuşulmasından nefret ederim.
*****
Saçmalamak bazen de tekdüzeliği kırar ve yeni bir başlangıç yapmanıza olanak sağlar.
*****
İyi asker muhabereye girer, savaşa asla.
*****
Hava ışımadan önce şafağın bir kokusu, insana bir dokunuşu olur.
*****
Yalancı şafakta rüzgar tazelenir ya da kesilir.
*****
Yıldızlar yönlendirirler, yönetmezler.
*****
Hayatta yiyenler ve yutulanlar vardır.
*****
İnsan yüzüne bakmayacağı kadar yakınında duran birinde hatırlayamaz.
*****
Bankalar bu kadar dürüst müdür yahu?
Bankalar öyledir. Dürüst olmayanlar, birtakım adamlardır.
*****
Para parayı çeker.
*****
İlk teklifi asla kabul etme, biri malını satıyorsa bir bildiği vardır, bir mal yalnızca onu almak isteyenin gözünde değerlidir.
*****
Zeki olmayanlar için yasalar vardır.
*****
Dilini tut.
*****
Düşünmenin yasaları, maddenin de yasalarıysa, ahlaki değerler de, davranışlar ve günah da görecelidir o zaman. Göreceli bir evrende bunlarda görecelidir. Öyle olmalıdır. Bundan kaçış olmaz.
*****
İki insan beraber olduğunda her biri diğerini öylesine değişime uğratır ki sonuçta ortaya iki yeni insan çıkar.
*****
Bankacılık hata kaldırmaz.
*****
Ulusal bir içgüdüye karşı duramazsın.
*****
Ucuzluk var diye gidersiniz ve sırf elinizin altında diye indirimde olmayan bir alat öteberi alıp çıkarsınız. Herkes bunu bilir ama gene de yapar.
*****
Güzellik tenin hemen altındadır ama insanın içinden de gelmelidir.
*****
Herkes bir masaldan kendi istediğini yada alabildiğini alır, böylece onu kendi ölçeğinde değiştirir. Kimisi bazı bölümlerini alıp gerisini atar, kimisi hikayeyi kendi önyargısının süzgecinden geçirirerek aşırı zorlar, kimisi kendi çoşkusuyla renklendirir. Okurun masal içinde kendini rahat hissetmesi için, masalın onunla bazı ortak noktalara sahip olması gerekir. Okur ancak o zaman mucizeleri kabul edebilir.
*****
Bazıları doğuştan sakardır.
*****
İnsan korkutucu bir varlıktır. Bir ölçü, tartı ve kayıt cihazları kümesidir. Ancak birkaçını okuyabiliriz, onları da doğru okuyabildiğimiz söylenemez.
*****
İnsan bazen o kadar kendi dışında davranır ki size " bunu yapmış olamaz karekterine aykırı dedirtir". Belki de değildir.Yalnızca başka bir açı söz konusu olabilir veya yukarıdan aşağıdan gelen baskılar kişinin davranış şeklini değiştirebilir.
*****
Her başarı cesaret ister.
*****
Kimse akıl istemez, istenen yalnızca onaydır.
*****
Duygularla ilişkili değilse, sözcükler anlamsızdır. İnsan bir düşüncenin sonucuna göre mi harekete geçer, yoksa duygu eylemi harekete geçirir de bazen düşünce mi onu uygulama döker?
*****
Düş yalnızca bir anlıktır derler.
*****
İşadamları kadınların dinlemesinden hoşlanmazlar.
*****
Parasız akraba takımı bir süre sonra akraba olmaktan çıkar.
*****
Herkes kahvenin çaydan üstün olduğunu bilir.
*****
Her zaman düşündüğünüzü yapamazsınız. Sürprizler izin istemeden ağzınızdan dökülüverir.
*****
Hiçbir ot, yaprak ya da çiçek yoktu ki çay gibi içilmesin. Şimdi yalnızca iki cins kaldı, Hint ve Çin çayı.
*****
Bu dünyada akıl vermesini sevmeyen insan yoktur sanırım.
*****
Paranın yeteri kadarı olmaz. İki ölçü vardır: Parasızlık ve az para.
*****
Sincaplar tüketebilecekleri cevizin on katını biriktirirler. Yer sincabı karnı patlayacak hale gelse bile hala yanaklarını çuval gibi doldurmaya bakar.
*****
Yaralama niyeti öfkeyi uyandırır.
*****
Ayyaşlar zekidir.
*****
Alışmadıklarımızın aksine, alışılmış her şeyde insana cazip gelen bir yan vardır.
*****
Bazı insanlar dürüst davrandığınızı duyduklarında, bunun altında ille de başka bir şerefsizlik ararlar.
*****
Kendinizden emin olursanız, genellikle yanılırsınız.
*****
İş hayatında ve politikada Dağın Kralı olmak için insan diğerlerini yararak kendine yol açmak zorundadır. Bir kez oraya vardı mı alicenap ve nazik olabilir. Ama önce oraya varması gereklidir.
*****
Bir durum ya da sorun fazla büyüdüğünde insan onu aklından çıkararak kendini korumaya çalışır. Ama sorun derinleşir ve önceden orada var olan başka şeylere karışır. Sonuçta kaygılar, huzursuzluk, suçluluk duygusu ve her şey sona ermeden önce bir şey, herhangi bir şey elde etme güdüsü ortaya çıkar.
*****
Toplumların da insanlar gibi sağlıklı ve hasta zamanları, hatta gençliği ve yaşlılığı, umut ve umutsuzlukları olur.
*****
Her günbatımı farklıdır.
*****
İnsanlar tanıdıktan alışveriş etmek isterler. Buna iyi niyet denir ve işe yarar.
*****
Eğer her şey kuralına uygun ve dürüstçe yapılırsa kimsenin canı yanmaz.
*****
Gelecek insanın kendi elindedir.
*****
Terbiyenin, saygının, namusun hatta enerjinin değişmeyen kuralları var.
*****
Kadınlar talihsizliği, özellikle de başka kadınların başına geldiğinde, bir doğa gerçeği olarak kabul eder.
*****
Bilirsiniz, eskiler " İnsanı terbiyesi gösterir" derler. Şimdilerde bu değişti. Terziler müşterinin istediği imajı yaratabiliyorlar.
*****
Ahlaki doğrular nedir? Bunlar yalnızca sözcükler midir?
*****
Güç ve başarı; bunlar ahlaki değerlerin ve eleştirilerin üstündedir. Görünen o ki, mesele, ne yaptığınız değil onu nasıl yaptığınız ve ne olarak adlandırdığınızdır. İnsanoğlunun içinde, ta derininde, durduran ya da cezalandıran bir kontrol mekanizması var mıdır? Görüldüğü kadarıyla yoktur. Cezalandırılan, yalnızca başarısızlıktır.
*****
Planlama ne kadar dikkatli ve ayrıntılı yapılmış olursa olsun, bazen o güç ya da plan şaşar ve yıkıcı olur. Sanırım şansa ya da şanssızlığa inanmamız bu yüzdendir.
*****
Bazı insanlar uyarılınca kızarlar.
*****
Doktorlar, avukatlar ve din adamları için gizlilik kuraldır.
*****
Değerli bir şeyin kötü kullanılması kadar, sözcüklerin yanlış kullanılmasından da nefret ederdi.
*****
Balık tutmak onları dağıtmaktan daha kolaydır.
*****
Cesurların şansı daha yüksektir.
*****
Boş bir ev kadar dinlendirici bir yer yoktur.
*****
Mükemmel bir kurguyu sınamadan çöpe atmak zordur.
*****
Umarım sevgi dolu yalnız kalbini süpürmüşsündür.
*****
Haberin fazlası insanı boğar.
*****
İnanmadığın komplimanı yapmayacaksın.
*****
Hafıza bir kuluçka makinasıdır. Tek bir net, ayrıntılı resimle başlayın; o harekete geçer ve bir kez başladıktan sonra, film gibi, ileri ya da geri sarılabilir.
*****
Rüyalarından çok korkan insanlar kendilerini hiç rüya görmediklerine inandırırlar.
*****
Parası olan herkesin akrabası vardır.
*****
Sır denen şey insanı feci bir yalnızlığa iter.
*****
