OKUDUM -33- SAKLI GÜL / REYES MONFORTE

Vişegrad şehrinde yaşayan boşnak bir ailenin kızı olan zehranın yakın zamanda gerçekleşen, sırp boşnak savaşında yaşadıklarının anlatıldığu bir kitap. Kesinlikle okunmasını tavsiye ederim, savaş zamanı bayanların başına gelen en acı olayları anlatıyor. Tecavüz, aileden kopuş, yaşama umudu, aşk, ayrılık, tecavüz meyvesi suçsuz bir çocuk dünyaya getirmek, savaştan kaçış, tüm acıları ile yeni bir hayata başlangıç, savaş sonu aileye dönüş ve tekrar acılara gömülmek, utanç vs. Tüm duyguları bir arada bulabileceğiniz bir gerçek hayat hikayesi.
Zehra ve ablası suhra arasında geçen telefon konuşmasını size aktarıyorum.

SAYFA 203
 "sizin için ne yapabilirim, bilmiyorum. Ne yapayım? Tanrım, ne yapabilirim?
"Yaşamak. yaşayabilirsin. Her gününü, her saatini, her anını büyük bir tutkuyla yaşayabilirsin. Yaşa, gül, ağla, eğer istersen tabii, ama yaşadığın için mutluluktan olsun. Sokağa çık ve haykır. Bir terasa otur ve bir kahve iç. Çarşıya git bir kilo portakal al. Bisiklete bin ve güçten düşene kadar sür; sonra da bir banka otur ve dinlen. Tiyatroya git ya da kütüphaneye. Bir film seyret. Nehirde yıkan ve güneşlen... Beni anlıyormusun kardeşim? Ne  dilersen onu yap ama mutlaka yap. Sanki yarın olmayacakmış gibi. Kendini özgür hisset. Birde şunu unutma. Dudaklarını koyu kırmızı renge boya; yeni açılan müthiş güzellikteki gülün taç yaprakları gibi görünsünler. Yapacaksın değil mi?"


Damarlarımda asi bir kan dolaşıyor.
Ama çıktığı kaynak huzur dolu;
İlkelerinden şaşmayan doğru bir insan olmaktan çok,
Kelimenin tan anlamıyla iyi bir insanım.
RETRATO, ANTONIO MACHADO,

Vahşet, aslında, başkalarının ideallerine karşı duyulan korkudur.
MAMMATHA GANDİ

Çiçeklerin bile farklı kaderleri vardır. Bazıları hayatı güzelleştirir, bazıları ölümü süsler.
HECTOR GONGORA

Altını çizdiğim cümleler aşağıdadır.
SAYFA 23: Güzellik senin içinde.
SAYFA 91: Bu dünyada hayal etmenin sonu yok.
SAYFA 141: Kim olursa olsun, tanımadığım insanların yardım severliğine hep güvendim.
BLANCHE DUBOIS, TENNESSE WİLLİAMS'IN ARZU TRAMVAYIADLI ESERİNDEN
SAYFA147: Televizyon seyredilirken çok iyi dil öğrenilir.
Kendimizi geçmişe hapsedemeyiz. Öyle yaparsak eğer, sonunda geçmişin hayaletleri bizi mahlup eder ve bize istediklerini yapmış olurlar.
SAYFA 152: Büyükbabam bana hayatın sudan doğduğunu söylerdi. Hepimiz ondan geliyormuşuz. Sanırım bu yüzden nehirle konuşmak ve onunla sırlarımı paylaşmak hoşuma gidiyor. Nehir hayattaki en iyi dinleyicidir.
SAYFA 153: Her ekmeğin tadı bir olmazmış.
Dibe vurmayan, yüzeye çıkmayıda bilemez.
SAYFA 157: Ben, bütün hayatım boyunca arkadaşlarımın göz yaşlarını kurulamak için kullandıkları mendil oldum.
SAYFA 162: Dürüstlüğün ömür boyu süremeyecek bir erdem olduğunu ikiside biliyordu.
SAYFA 163: Her müşteriyle doğru tavırlarla ve isabetli bir şekilde ilgileniyorlardı.
SAYFA 181: Kendi suçunu başkasına yüklemek, üzerindeki yükü hafifletir.
SAYFA 184: Savaşın olduğu yerde insanlar ölüyor.
SAYFA 191: Ah şu gençler. Sorun hiç konuşmuyor oluşunuz. Günümüzde evliliklerde artık hiç konuşulmuyor ve tabii sonra olan oluyor.
SAYFA 200: Savaş zamanı  o saygı ve birlik, kaçınılmaz bir şekilde bozulur.
SAYFA 201: Hepsi tüfek bunların. Hangi ülke yapımı olduğu ne fark eder. Seni hedef aldıysa bittin işte.
SAYFA 203: Eğer sen gülümsersen dünyadaki herkese gülümsemeleri için bir sebep vermiş olursun. Gülümsemek, hasta olanlar için bir tedavidir; olmayanlar içinse sebep.
SAYFA 213: Canı yanmış, umutsuz bir babanın neler yapabileceğini tahmin bile edemezsin.
SAYFA 224: İçinde çok fazla nefret var ve bu nefret gerçekleri görmene mani oluyor.
SAYFA 237: Konuşma mucizeler yaratıyor, bazen ilaçlardan bile fazla.
SAYFA 243: İçlerinde AUSCHWİTZ'in de olduğu değişik Nazi toplama kamplarından kurtulmayı başarmış FRED WARDEM isminde birinin cümlesini söyleyecekti. " Hayatta kalan birinin kalbi, üzerindeki ince çatlaktan dolayı artık çınlamayan kristal bir çan gibidir."
SAYFA 247: O da eskiden mutluluğun çok önemli ve hep yaşanan bir şey olduğunu düşünüyordu ama sonra hayat mutluluğun kesin ve kalıcı bir durum olmadığını anlamasını sağlamıştı.
SAYFA 248: Hepimiz her şeyde iyi olamayız.
SAYFA 291: Savaş insanları vahşice başkalaştırıyordu. Adeta nesiller boyu ölmeyecek bir canavar yaratabiliyordu onlardan.
SAYFA 296: Hayatına vereceği yeni yönden ilk defa kendisi sorumlu olacaktı bu kez. Yaptığı yanlışsa da sonuçlarına katlanacaktı. Ama en azından bu sefer dizginler onun elinde olacaktı.
SAYFA 310: Korkularınızla, hatıralarınızla, sizi rahatsız eden duygularınızla yüzleşmeli, bu sayfayı kapatıp devam etmeye çalışmamalısınız. Eğer bunu yapmazsanız hayatınızı huzur içinde yaşamanız mümkün olmaz.
SAYFA 314: Hatıralarınla dolu her yeri bir günde gezmek zorunda değilsin. Hem her yeri tekrar görmene de gerek yok. Nerede durman gerektiğine sen karar vermelisin. Bunu sakın unutma. Nereye kadar gitmek istediğini bir tek sen biliyorsun çünkü.
SAYFA 322: Ne adaletsiz bir dünya.
SAYFA 399: Eğer mutluluğu aramazsan, ayakta kalman, iyi ya da kötü bir şeyler yaşaman mümkün değildi.
SAYFA 340: Hayat yine ona sırt çevirmişti.
Sen bir savaşın ,insanı nasıl değiştirdiğini tahmin bile edemezsin.
SAYFA 341: Artık kimse kimseden nefret etmiyor. Ama kimse de kimseyi sevmiyor. İşte böylece özgür, huzurlu bir şekilde yaşayabiliyorsun.
Ne yağan karın vadileri temizlemeyi başardı ne de ilkbahar nehrin suyunu doldurabildi.
SAYFA 342: Her şey unutulur.
SAYFA 368: Duayı istersen edersin. Kimse seni çok dua ediyorsun diye mükafatlandırmaz.
SAYFA 372: Şans. İnsanın şansı olması ne kadar da önemli.
SAYFA 373: Şansı küçümsemek gerekir. Kime ne zaman güleceği hiç belli olmaz. Şansa inanmayanlar, cahil insanlardır.
SAYFA 374: Güller oldukça, insanlar gülümsedikçe verilen sözler tutulacaktır.
SAYFA 378: Bir savaşta sana yapılan zulümlere vücudun yavaş yavaş alışır. En kötüsü aklının buna bir türlü alışamamasıdır.
SAYFA 393: Hayatta olan kötü ve iyi şeyleri geldiği gibi kabul etmeliyiz.
SAYFA 397: Gerçekler acıdır.
SAYFA 400: Senin beğendiklerini kapan hep başkaları olur.