OKUDUKLARIM 2023/69 UZUN VEDA

 

 

 

Kişiliğimiz elimizden alınabilir mi? Yoksa biz, anılarımızın toplamından fazlası mıyız? Ruh ne demek? Yazar ve üç çocuk annesi Andrea Gillies, Alzheimer'ın orta aşamalarındaki kayınvalidesi Nancy'ye bakmaya başlar. Kalabalıklaşan aile İskoçya'nın ücra bir köşesindeki büyük bir Viktoryan eve taşınır. Bu evde, Andrea'nın yeni bir roman yazma girişimleri başarısız olur. Bu arada, hastalığının seyri hızlanan Nancy mantıksal dünyadan ayrılmaya, bunamanın alternatif gerçekliğine doğru yol almaya başlar. Uzun Veda, bu ehlileştirilmemiş bölgede yazılmış bir roman... Andrea Gillies, bizim sıradan deyip geçtiğimiz şeylerin Nancy üzerindeki etkisinin kaydını tutuyor ve Alzheimer'ın insan üzerindeki etkilerine kendi zekice tespitlerini ekliyor. Bu dramın tam ortasında kalan ailenin İskoçya'dan Türkiye'ye uzanan öyküsü, hastalığı öğrenmekteki adımların aslında ne kadar zor ve ilginç olduğuna dair aydınlatıcı bir roman, bir gerçek hayat hikâyesi.

 

 "Harika bir kitap! Dürüst, hüzünlü ve nazik.. Zaman zaman öfkeli, çoğunlukla komik. Kitap bizi bunama diyarına götürüyor ve insan olmanın anlamını keşfettiriyor." -Deborah Moggach-

 

 "Harika, korkutucu, her kelimesi ve her cümlesi kesinlikle güçlü Elinizden bırakamayacaksınız." 

-Quentin Cooper- 

 

"Olağanüstü." 

 -Alzheimer's Research Trust- 

 

 "Son derece duygulu." 

-Daily Mail-

 

KİTAP HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİM;

 

Bir Alzheimer hikayesi. Yazarın gerçek yaşam öyküsü oluşu ilgimi çekti.Ağır ilerleyen, kasvetli ama güzel bir kitap.  

 

KİTAPTAN ALINTILAR;

 

Belirsizlik yanlış anlamaların anasıdır.

******

Sevgi hafiflediği anda suçluluk duygusu, en önde, onun yerini almaya hazır bekliyor.

******

İnsanın kendisini oluşturan parçalarından, yeteneklerini fiziksel olarak kaybetmesi inanılmaz.

*******

Merkez yerine uçta yaşamayı seçenlerin arasında kendiliğinden bir dostluk gelişeceği düşünülebilir.

******

Uçlarda yaşayanlar çoğunlukla okuyan, ifade gücü yüksek, yaratıcı güdülerle dolu ilginç insanlardır. Biz de etrafımızdakilerin böyle insanlar olmalarını isteriz. Onlar da diğer herkes gibi izledikleri saçma televizyon programlarından bahsedebilir, herkes gibi mutsuz olabilirler, hatta daha da fazla. Mutsuzluk, uçta yaşayan birçok kişiyi uca doğru biraz daha itmiştir. Uzaklığa dönüşen mutsuzluk. Ütopyacılık diğerlerini de beraberinde getiriyor; yoğun bir sosyallik, bir şeylere başlamak ve sürdürme arzusu. Böylece zavallı ruhlarımızı topluma kazandırıyor.

*******

Belki de güzellik, estetik anlayışı hafızada gömülüdür.

*******

Alzheimer hastaları şehirleri, koşuşturmacayı, gürültüyü, insan eliyle inşa edilen dünyayı sever. 

******

Cesaret kaybedildiğinde, akla da pes etmekten başka bir şey kalmıyor.

******

Hatıralar, yaşananlar hafızadan tamamen silinmediğinde geride kalanlardır.

Edward de Bono

*******

Bunama hastaları artık kendi davranışlarından sorumlu değiller.

*******

Beynin sayısız odasında uyuyan düşüncelerimiz görünmeyen zincirlerle bağlı birbirine.

Alexander Pope

******

Yiyeceklerden aldığımız enerjinin yüzde beş kadarı beyin işlemlerini yapabilmek için kullanılıyor. Glikoz beynin yakıtı ve alzheimer hastalığında beynin glikoz seviyeleri hızla düşer.

*******

Hayat çoğunlukla, hatta sadece gerçekler ve olaylardan değil, kişinin zihninden akıp giden sonsuz düşünce akınından oluşur.

Mark Twain

*******

Bir insan uzun süre de yaşasa, zihninin ona eşlik edeceği meçhuldür.

******

Bacağınızı ya da kolunuzu kaybedebilir, bir başkasının kalbini ve ciğerlerini alarak kendiniz olmaya devam edersiniz. Beyin, insanın var olduğu yerdir. Beyninizi kullanma kabiliyetinizi aşama aşama kaybetmenizle birlikte, katmanlar halinde benliğinizi de yitirirsiniz.

*******

Bunamada duygular hislerden ayrılabilir. Duygular fiziksel, hisler zihinsel tepkilerdir. Duygular vücut tarafından üretilir fakat hisler, yani zihin tarafından duyguların yorumlanan tepkileri ya kaybolur ya da kilitlenir.

*******

Hepimizin farklı zevkleri var ve eğer öyle olmasaydı dünya sıkıcı bir yer olurdu.

*******

Birine onu sevdiğinizi kanıtlamaya çalışmak çok yorucu oluyor. Özellikle de tekrar tekrar yinelemek zorunda kalıyorsanız.

*******

Size mantıklı gelmediklerinde dahi iç güdülerinize sonuna dek güvenin.

Ralph Waldo Emerson

*******

Hayatı her şeye rağmen inançla mücadele ederek yaşamak ve devamlı bu şekilde mücadele eden biri olarak hayatta kalmak mümkün.

*******

Hafızanın gücü zayıflığı, değişkenlikleri, zekâmızın diğer yanlarına kıyasla daha dokunaklı bir üstünlüğe sahip sanki.

Jane AUSTEN

*******

İnsanı zorbalık kadar kışkırtan bir şey daha olamaz.

*******

 Aileler ortak bir adalet anlayışına sahiptir ve bu anlayışın karmaşık ve saklı akıntılarında yolculuk ederler.

*******

Alzheimer hastalığında nöronların normal yaşlanma sürecine kıyasla on kat daha hızlı kaybedildiği hesaplanmış.

*******

Keşfin gerçek yolculuğu yeni manzaraların arayışında değil, yeni gözlerle bakabilmekte yatar.

Marcel Proust

*******

Bunama hastaları utanç verici bir kontrol kaybı yaşayabiliyorlar.

*******

Geçmişi ve geleceği olmadığında insan mükemmellik içinde değil, yokluk hissiyle kalıyor. Beyin bu yoklukla ve düzen ve anlam arayışından kaynaklanan insanı bocalatan, kargaşaya sürükleyen bu panikle baş edemiyor.

*******

Bir hastalık için bir çok çare sunuluyorsa, tedavisi yok demektir.

Anton Çehov

*******

Alzheimer, beyni, sürekli geride uzayan geçmiş ve önündeki geleceğe yaptığı alışılagelmiş gezintilerden, zaman yolculuğundan yoksun bırakır.

*******

Değişim ufak adımlarla oluyor, sıçrayışlarla değil.

*******

Duygusal olayların kendilerine has bir kalıcılıkları var.

*******

Bunama hastalarının bakımı insanı tahmin ettiğimden çok daha kurnaz yöntemlerle soyutluyor.

*******

Bir insanı asla niyetlenmediği bir şeyden vazgeçirmeye calışmak anlamsızdır.

Jonathan Swift

*******

Edebi ve gerçek dünya hayal gücüdür ve bu bitkisel evren onun gölgesinden başka bir şey değildir.

William Blake

*******

Hafıza, tekrar açılan bir yara gibi acıtırken,

Geçmiş sadece gömülü hikayelerden ibaret değildir.

*******

Otorite sahibi her zaman erkeklerdir.

*******

Televizyon çok eğitici bir şey, birisi açınca derhal başka bir odaya gidip kitap okuyorum.

********

Bakıcılık yaparken insanın ruh hali sıkça değişiyor.

*******

İnsanın içindekileri biriktirmesi kötüdür.

Sağlıksızdır?

Fakat ben karşıt bir fikre sahibim. Bence paylaşılan bir sorun iki misli büyür, ya da dört misli. Burada paylaşılan bir sorun, genellikle dedikodu haline gelen bir sorundur.

*******

İnsanın bir geçmişi olmadan bir kimliğinin olmasu imkansız. Pascal " Biri beni yargılarım, ya da hafızam için seviyorsa gerçekten beni seviyor sayılır mı? Gerçek beni? Hayır, çünkü ben kendimi kaybetmeden bu yönlerimi kaybedebilirim"

*******

Heraklitos'un dediği gibi, aynı nehre iki defa giremezsiniz.

*******

İnsan kendini sadece hafızası yoluyla tanıyor,

******

İnsanın kişisel geçmişi resmi veya sosyal özgeçmişten ibaret değil. Etrafımızdaki her şeyle geçmiş bir yaşantımız var.

******

Eşyalarımızın da kendi hikayeleri var. Nasıl ve nerede alındıklarını anlatan, alındıklarından beri olan şeylerden oluşan kendi eşya biyografileri.

*******

Alzheimer ilerledikçe hayat nesnelerin listelenmesine ve gruplanmasına dayalı hale geliyor.

*******

Zaman, değişimle her zaman şaşkınlığa uğrayan içimizdeki o şey hariç her şeyi değiştirir.

Thomas Hardy

*******

İnanışa göre intihar duygularının barınması için kişinin farkındalığına gereksinimi var, dolayısıyla bu duygu önceden kaybediliyor ama bunun aksini söyleyen inançsızlar da var. Yemek yemeyi ve içmeyi aniden isteyerek bırakmaları görünüşe göre bakım evlerinde Alzheimer intiharı olarak değerlendiriliyor ve öyle biliniyor. Ölmek için bilinen bir yöntem ama intihar olup olmadığı tartışılır. İnsanlar yeteri kadar uzun yaşadıklarında hastalık beyinlerinin açlık ve susama hislerini yöneten kısımlarına da nüfuz eder.

*******

Bir adres defteri bir fotoğraf albümü kadar şahsidir.

*******

Çok fazla kitap sahibi olmak bazı düşünce yapılarına göre birinin vaktini boşuna harcadığının kanıtı.

********

Hiçbir şey zihnin bütünlüğü kadar değerli değildir.

Ralph Waldo Emerson

*******

Genelde, düşünür ne kadar modernse, beyin ve benlik anlayışıda o kadar bütünleşmiş oluyor.

*******

Ömrümüz nöronlarımızın ölmesiyle son buluyor.

*******

Öz saygı yan (parietal) lobda; sır tutma temporal loblarda ve arkadaşlık arka (oksipital) loblarda.

*******

Freud'un dediği gibi, her şeyden çok kendimizden, benliğin bağımsız ve kendine yeten bir olgu olduğundan emin olsak bile gerçekte "Ego, içeri, sınırları bilinmeyen bilinçsiz fiziksel bir varlığa doğru uzanır.

*******

Bilinç, ölümle yok olur.

Fakat yaratılmış olan asla yok olmaz.

SCHOPENHAUER

*******

Eğer fiziksel görüntüm yok olursa, artık bu dünyada var olamam, çünkü bu dünya bir dönüşüm. Beyin dönüştüren ve kendisi dönüşendir

R.D. Laing

*******

Sorunlara savaş açmanın tek sıkıntısı, onların da karşılık vermesidir.

Anonim

*******

Deliliğin tanımı sürekli aynı şeyi tekrarlayıp farklı bir sonuç beklemektir.

*******

Sadece geriye dönük bir hafıza, zayıf bir hafızadır.

Lewis Carroll

******

Hafıza bir faaliyet, bir kasa değil. Beyin bütün anıların farklı yanlarını farklı beyin bölgelerinde saklıyor. Görülenler, duyulanlar, koklanan, dokunulan, tadılanlar ve duygusal tepkimeler; bunların hepsi kendi uzman alanlarında yer veriliyor. Görsel hafiza oksipitial (arka) lob tarafından ve sesli hafıza temporal (şakak lobu) tarafından hatırlanıyor. Böylece birlikte eş zamanlı çalışıyorlar. Hafıza bir yer değil, bir süreç. Bir orkestranın birlikte müzik yapmasından farkı olmayan bir süreç. Kısaca, tıpkı bilincin işlediği gibi işliyor.

*******

2000 yılında Nobel ödülü alan Eric Kandel In search of Memory kitabında, kısa süreli bir anıyı uzun süreliye dönüştürmek için onu, ister iyi, ister kötü olsun yeteri kadar umursamamız gerektiğini söyleyerek açıklıyor. Anıya değer vermenin fizyolojik etkileri var.

*******

Bellek bize bizim seçtiklerimizi değil, canı ne isterse onu sunar. Umursadığınız şeyler her zaman umursadığınızı sandığınız şeyler olmuyor.

Montaigne

*******

Alzheimer'da kısa süreli hafıza çökünce, sonsuza dek işi bitmiş oluyor. Yeni hiçbir şey uzun süreliye aktarılmaz.

*******

Anılarımız asla nesnel değil. Biz onlarla etkileşime giriyor ve onlara anlam yüklüyoruz. Belirli yanlarını aydınlatıp, diğerlerini gölgeye atıyoruz.

*******

Unutkanlık olmadan mutluluk, neşe, umut, gurur, dolaysızlık da olmaz.

Nietzsche

*******

Kısa süreli hafıza kaybı bazen bakıcıların yararına olabiliyor.

*******

İnsanı umursamak değil aldırış etmek yoruyor.

*******

İmkansız bir durumla karşı karşıya kaldıklarında insanlar baş edemeyebilir ve ciddi sorunlar yaşayabilirler.

*******

Her günü yaşayıp orada bitirin. Elinizden geleni yaptınız. Şüphesiz hatalar ve aptallıklarçıktı yolunuza; elinizden geldiğince çabuk unutun onları. Yarın yeni bir gün; ona güzel ve huzurlu başlayın.

Bazen bir çığlık bir önermeden daha iyidir.

Ralph Waldo Emerson

*******

Zevk bizi tüketir. İş bize güç verir. Hangisini seçeceğimiz bize kalmış.

*******

Bazen gitmek gerek.

Yoksa insan mutsuzlaşıyor. İç daraltısından.

*******

Kişi ancak geçmişini yaşamak ve olanlardan bir öykü çıkarmak için kullama gücünü elde ettiğinde bir insana dönüşür.

*******

Biz zihinde yaşarız, düşüncelerde, parçacıklarda.

Henry Miller

******

İdare etmenin temelinde adrenalin sayesinde ayakta kalmak, alışılmış ve sorgulanmamış bir düzenle uyum sağlamak var.

*******

Fikirler yetersiz kaldığında, kelimeler yardıma koşar.

Goethe

******

Zihin kışın büyük şiiridir.

******

İnsanlar için sürekli aynı şeyi duymak can sıkıcı.

******

Moral bozukluğu asla asil bir mahremiyet için uygun değildir. İnsan hayatından çok fazla beklentin olmasın.

*******

Bazen kendimize fazla yükleniyoruz.

******

Ne olduğumuzu kendimizden (kendi gözlerimizden) göremeyiz.

Aristo

*******

Kendine karşı dürüst ol

Tıpkı gecenin günü izlediği gibi

O zaman kimseyi yanıltmazsın.

(Hamlette Polonius, oğluna demiş) 

*******

Hayat daimi bir şekilde, iç ilişkilerin dış ilişkilerle uyumunun sağlanmasıdır.

Herbert Spencer

*******

Hayatın bütünlüğünü kavramaya ancak paradoks yaklaşabilir.

C.G. Jung

******

Hepimiz kendimizi vazgeçilmez görürüz.

*******

 

KİTAPTAN MÜZİKLER;

 

https://www.youtube.com/watch?v=0xooqDXN85s 

https://www.youtube.com/watch?v=E9PiL5icwic