OKUDUKLARIM 2023/39 KRİTİMU

 

 

 

Mübadil bir ailenin üçüncü nesli olan Sabâ Altınsay’ın ilk romanı Kritimu, Girit’im Benim, yakışıklı kuyumcu İbrahim Yarmakamakis’in ve eşi kuyumcinanın hikâyeleri üzerinden okuru, mübadelenin yirmi beş sene öncesine götürürken Giritli Müslüman ve Hıristiyan halkların bu kopuşa uzanan mücadelesine de ortak ediyor. Kritimu, Girit’im Benim, insanların adadan kopuş sürecini, iki bavula sığdırmaya çalıştıkları hayatlarını, geride bıraktıkları ölülerini, vedalaşamadıkları evlerini, güzeller güzeli Hanya’dan ayrılışlarını anlatırken, kelimelerinin taşıdığı hüzünle yüreklerimizi burkuyor: “Tıpkı insanlar gibi toplumların da kaderleri vardır. Bu kader, bazen çok acı yazılır.” Bin dokuz yüz yirmi üç yılının yirmi üç kasım sabahı, Hanya Limanı’na çökmüş ayrılık acısının dili olan Sabâ Altınsay, bizi adeta İbrahim ve ailesinin bindiği gemiye bindiriyor ve kıyıdan uzaklaştıkça Girit’e doğru akan o acı dolu feryadı kulaklarımıza fısıldıyor: “Kritimu! Benim güzel adam!” Girit’i ve orada yaşananları ele alması açısından mübadele romanları arasında önemli bir yeri olan Kritimu, Girit’im Benim, bütün Giritlilerin hikâyesini anlatsa da benzersiz doğası ve insanın ruhunu çalan kokusuyla Girit Adası’nı romanın asıl kahramanı yapıyor. “Göç sadece gideni değil, kalanı da peşinden sürüklüyordu”, diyor Sabâ Altınsay, “insanın doğduğu toprak ile gömüleceği toprak aynı toprak olmayacaksa, ne kalır ki geriye, ölürken, yaşamdan? Bu soruya yanıt bulma çabası bu roman.” Oruç Aruoba “Artık bizim de bir Dido Sotiriyu’muz var,” diyebiliriz gönül rahatlığıyla... Benden Selam Söyle Anadolu’yayı severek okuyanların kaçırmaması gereken bir roman Kritimu, Girit’im Benim...” Vatan Gazetesi, Yiğiter Uluğ  

 

KİTAP HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİM;

 

Yazarın okuduğum ilk kitabı, severek okudum bu mübadele romanını. İbrahim'in hayat hikayesi biraz sarssada beni güzeldi.

 

KİTAPTAN ALINTILAR;

 

Bir adamın benimdir dediği yalnız iki toprağı vardır. Biri doğduğu topraktır, öteki mezarıdır. Ne zaman bu ikisi aynı yerdedir, bil ki o adam mutlu adamdır.

******

 Komşuluk başka, devletin işi başkadır.

******

İ gliki mu: tatlım benim.

Erota ah erota: aşkım ah aşkım

Epharistopoli: çok teşekkür ederim

Papu: dede

O kozmos ine pseftis. O haros ine kleftis: Dünya fani. Azrail hırsızdır.

Kalinihta: İyi geceler

Çureki: Çörek

******

Girit'te Hıristiyan mutluysa Müslüman mutsuzdur.

******

Öfkeni yorduğun iyidir.

******

Hürriyet ile istiklal yalnızlık gibidir üstadım, başkalarıyla paylaşılmaz.

******

 Feryadın fikri olmaz, düşüncesi, aklı olmazdı.

******

Istırap, insan gönlünün derinliklerinde, son nefes kadar sürecek misafirliğine başlamadan önce, tıpkı bir iblis gibi kuyruğunu sallar ve sahibine hiddeti armağan ederek elemin karanlık mağarasına kapanır. Acı çekenler bu yüzden öfkeli olurlar.

*******

Sıralı ölümlerin izleri, diğerleri kadar derin değildir. Ağrısı geçmeyenler vakitsiz olanlardır.

******

Kendi kaderimizi kendimiz yazarız.

******

Her ölümde birazı eksiliyor insanın. Her defasında bir yerini veriyorsun.

******

Zaman, hayale söz geçirebilirdi. Artık beklemediğinde, inandığında, ölüme alışırdı insan.

******

Sabahın ışığı, tanıdığını tanımaz, düşündüğünü hatırlamaz ediyordu insanı. Onun içindi akşam dertli yatanın, sabah tasasız uyandığı. Kederini uykuda bırakıyordu insan.

******

Siyaseti olmayanın lafı bol olur.

*******

Bazen düşünüyorum da Havva anamız da firuze takardı diyorum. 

Ermiş taşı bu alemin sırrına vakıf.

Firuze güzele yaraşır

******

Ismarlamada olsa taşın, mücevherin kime yapılacağı ne sorulur ne de söylenirdi.

Taş kısmetini bilir.

******

Şu dünyada gözlerinin gördüğü bir şeyi aklından çıkarması mümkün değildi.

******

Acı çeken yüzlerin birbirine benzeyeceğini düşünüyordu.

******

İnsan gençken kızım, yalnızlığını bilmiyor; bilmeyince korkmuyor.

İnsan evladını Allah'tan alıyor da ellere vermeye gelince kendi canından veriyor.

******

Gönül verdim diyorsun. O seni sevmiş mi ki? Gönül geçer güzel kızım. Sen gönlünü ölçtün mü ki?

******

Artık sulh, hudutların gerisindedir. Fakat gün gelecek, insanlar hudutlardan daha mühim olacaklardır.

******

Tıpkı insanlar gibi toplumların da kaderleri vardır. B u kader bazen çok acı yazılır.